Muzische inspiratiedag in de BUDAFABRIEK met HUMUZ en CANON CULTUURCEL

Deze dag was geïnspireerd op een ‘Edcamp’, een zogenaamde “onconferentie” over educatie, een door deelnemers gedreven bijeenkomst zonder specifiek programma en met een open structuur. 

Elke deelnemer had zelf iets voorbereid en mocht dat brengen in 12 minuten. De bedoeling was om te leren van elkaar. Een onderdompeling in culturele prikkels met o.a.

•  Wiskunsten: een project van de freinetschool De Levensboom waarbij wiskunde en kunst wordt gecombineerd.

•  Tank (oorlog 14-18), een dynamoproject in een lagere school in Gent. Samen met kunstenaars van MUZE werkten ze rond oorlog en vrede.

•  Kunst en afval

• Taal stimuleren door te liegen: bij een kunstbeschouwing stellen we als leerkracht dikwijls de vraag 'Wat zie je?' Deze leerkracht gaf ons mee dat je veel meer taal kan stimuleren door te vertrekken vanuit een stelling of een leugen van het schilderij of de foto. Ze moeten deze leugen weerleggen en elkaar overtuigen. 
• De theaterkoffer van de provincie
• ... 

We grepen in de namiddag de kans om nog eens “SPEELVOGEL” te zijn. Onder leiding van Kunst In zicht en Casa Blanca doken we in innoverende actieve werkmethodieken van telkens 12 minuten. Dus inspiratie opdoen en die nadien integreren binnen je eigen klas was de boodschap.

We ontdekten een veelvoud aan kunsteducatieve werkvormen. Sommige werkplekken werden begeleid door een kunstdocent/kunstenaar, bij anderen kun je zelfstandig aan de slag. Bijvoorbeeld:

•   Move-it: na een korte opwarming laten we een pluimpje dansen op de muziek (via koptelefoon). Daarna spelen we per twee: de één beweegt de pluim op de maat van de muziek, de ander beweegt zoals de pluim. Als slot dansen we zoals een pluim.
  

•  Weerklank: in een kamishibai zitten weerkaarten of prenten met symbolen van het weer. We kiezen elk een muziekinstrument en we linken een geluid met een symbool. De ‘weerman’ bepaalt welke klanken aan bod komen.
  
  
  
  

•  Tafeltekens: we zoeken naar details in de ruimte en we maken daar een schets van. Deze schetsen worden gebruikt om op de tekentafel (folie) met speciale stiften te tekenen. De tafel wordt een speelplaats vol tekens.
  
  
  
  

•  Kunst op pad

•  Drama: Na het verkennen van de voorwerpen gaan we ze plaatsen in de poppenkast. Dit doen we zonder te praten. Nadien schrijft iedereen zijn verhaal. 
  
• Gevangen geluid
  
• KRAK
• ...

Screening van een muzische activiteit

In het boek Zeppelin van Koen Crul staan vijf kwaliteitscriteria (creativiteit, betrokkenheid, kunstzinnig, procesmatig en muzische grondhouding) die je kan gebruiken om na te gaan of een muzische les voldoet. Dat is handig. Je vindt heel veel activiteiten, maar soms is het moeilijk om er de goede uit te filteren.

Je kan de activiteit analyseren door je de volgende vragen te stellen:
1) Wat leren de leerlingen over het domein (inhoud, link met de kunsten).
2) Hoe kunnen ze zich creatief uiten? Wat moeten ze precies doen? Is er ruimte voor eigen aanpak?
3) Kan deze activiteit de leerlingen boeien? Doet deze activiteit iets met de beleving van de leerlingen?
4) Is de les in stappen (procesgericht) uitgewerkt?
5) Werkt men in deze les aan een aspect (openheid, verdraagzaamheid, genieten, vertrouwen in eigen mogelijkheden, respect voor elkaars mening, ...)van de muzische grondhouding?

bron: Zeppelin, Koen CRUL

 

Kwaliteitscriteria voor muzisch werken, p. 60-64

De taal van de kunsten

Wat is muzische vorming eigenlijk? 
In het boek 'Zeppelin' van Koen Crul las ik een mooie omschrijving van wat muzische vorming is.
Hij geeft aan dat muzische vorming bestaat uit twee componenten: expressie en kunst. Beide componenten gaan hand in hand.

Ik citeer hieronder een interessant stuk:

"Muzische vorming is een vorm van kunsteducatie, het leren met, door en over de kunsten. ... Muzische vorming kiest resoluut voor de persoonsvormende aanpak. We willen geen kunstenaars vormen, geen acteurs, geen dansers en dichters, specialisten die alles weten over kunstgeschiedenis, maar mensen die weten wat ze willen en voelen, die bewust in het leven staan, die zich in de verschillende domeinen kunnen uitdrukken. Muzische vorming heeft ook als doel om de leerlingen wegwijs te maken in de boeiende wereld van de kunsten. Zo leren ze hoe kunstenaars zich uitdrukken, welke technieken je kunt gebruiken, wat je kunt uitdrukken met de bouwstenen lijn, vorm, rol...  Muzische vorming is geen amusement en ook niet vrijblijvend gezellig bezig zijn. Er valt iets te leren, ook al gaat het over een ander soort leren dan in de meer cognitief gerichte leergebieden. We willen dat de leerlingen breed georiënteerd worden op de wereld van kunst en cultuur"

Uit Zeppelin, Koen Crul, p. 30

 

 

De snor van Salvador Dalí

Een collega uit het derde leerjaar testte de activiteit 'De snor van Salvador Dali' uit. Ze vond deze les op de blog van 'Tekenen en zo'.http://tekenenenzo.blogspot.be/2013/03/de-snor-van-salvador-dali.html
Goed gelukt, hé!

Muziekgeschiedenis volgens Google

Muziekgeschiedenis volgens Google

De link 'Google Music Timeline' toont de populariteit van verschillende genres sinds de jaren ‘50. De interactieve tool toont ook de belangrijkste artiesten uit elk genre en wordt samengesteld met data die worden verzameld in Google Play Music, de muziekdienst van Google.

Interne CultuurCoördinator dag 4 en 5

De laatste twee dagen van deze vorming… De cultuurpartners en de directeurs vervoegden onze groep: interessante ontmoetingen met beloftes tot een samenwerking op langere termijn.

Een kort overzicht van het programma

Actieve muzische activiteiten

Natuurlijk bleven wij niet op onze stoel zitten. We gingen actief aan de slag. De begeleiders hadden leuke muzische activiteiten voorbereid: een kleurenmuziektwister, korte bewegingsopdrachtjes, leuke tussendoortjes. Deze muzische activiteiten werden uitgebreid met ideetjes van de leerkrachten (ons huiswerk): creatief met taal, dieren uitbeelden, muzikale opdrachten, schetsen met houtskool. De muziektwister zal ik in de klas uitproberen. Muzotip volgt!

 
Het magische moment
We bekeken met de groep de film 'Magisch moment'. We bespraken na afloop wat ons het meest getroffen heeft.
Voor mij was het de zin: 'Het ene inspireert tot het andere...'
De film is te bekijken via de website van ICQ: www.icqweb.eu

De cultuurkompas

Een cultuurkompas is een matrix, een schematisch overzicht waarin alle culturele activiteiten van de school een plaats krijgen. De bedoeling is om te kijken wat er al  op school is om van daaruit een leerlijn te maken. We kunnen pas bepalen waar we naartoe willen als we weten waar we vandaan komen!
Mijn woensdagnamiddag was goed gevuld met het maken van mijn huiswerk. Het vormgeven aan de cultuurkompas was geen sinecure opdracht. Ik werkte één leerjaar uit. Ik maakte een voorstelling van de verschillende domeinen en de 21 leerdoelen. Ik gebruikte de ingevulde leerlijn van het VVKBaO van het vorige schooljaar.

De bedoeling is dat ik dit van elk leerjaar doe. Dit wordt dan met dat leerjaar besproken. Van daaruit volgt dan een brainstorm.

Draagvlak creëren bij collega's is één van de belangrijkste randvoorwaarden voor het realiseren van een beleidsplan. Iedereen gaat anders om met de diverse zaken die op school afkomen. Daarin speelt iedereen een eigen rol. We maakten de oefening met de hoeden van De Bono om daar een beter inzicht in te krijgen. Dit inzicht maakt het eenvoudiger om er op in te spelen.

Scenario

Na het bespreken van de verschillende kompassen gingen we over naar het schrijven van een scenario voor de school. Waar willen we naartoe?
We maakten een aanzet tot een zo concreet mogelijk beleidsplan voor de muzische vorming voor onze school.

Manifest

Het cultuurbeleid moet ook onder de aandacht gebracht worden in het team. Dit bereidden we voor onder de vorm van een manifest, met de bedoeling om een boost te geven, om de leerkrachten te prikkelen, te teasen…

Manifest van Kunst In Zicht

Dit manifest en onze visie stelden we voor in de groep. We konden dus al eventjes repeteren ;)

Onderwijs – cultuur

Met de ‘klachtendoos’ zetten we een andere pet op. We kropen als leerkracht in de huid van een cultuurpartner. De cultuurpartner kroop in de huid van een leerkracht. Door het formuleren van klachten vanuit een andere rol kregen we een duidelijk beeld van de wereld van de ander.

Hier kwam naar boven dat we met de klassen vooral gaan ‘shoppen’ binnen cultuur en dat er in de klas te weinig wordt toegewerkt naar toneelstukken e.d. Onderwijs vindt soms dat de voorstellingen ‘te’ artistiek zijn en te ver van de leefwereld van de kinderen. We zochten samen naar oplossingen: communicatie en betere samenwerking tussen onderwijs en cultuur biedt daar een antwoord op. Dit kan een taak zijn van de cultuurcoördinator in de school.

Taken van de cultuurcoördinator

Over taken gesproken… wat is de rol van de cultuurcoördinator? We leerden dat we dit op verschillende manieren kunnen invullen. We onderzochten onze rol op school en gaven daar een eigen invulling aan.


Twee gevulde dagen, vol inspiratie, ideetjes en nieuwe energie...

De Eerste Wereldoorlog in beeld

In de lessen wero leerden we over de Eerste Wereldoorlog. In de les muzische vorming werkten we experimenteel rond dit thema. Niettegenstaande dat we soms te weinig durven experimenteren met de kinderen is het heel belangrijk. Het stimuleert de creativiteit.

Na een grondige beschouwing van foto's en andere kunstwerken mochten de leerlingen vrij expressief werken, maar er waren beperkingen. Het formaat was vastgelegd. Ze mochten enkel met zwart, wit of grijstinten werken en het moest een verwerking zijn van de oorlog.

Een volgende les tekenden we de klaproos naar waarneming.
Deze werkjes stelden we tentoon in het rusthuis in onze gemeente.
Op dat moment was er een tentoonstelling van het Duits kerkhof dat daar vroeger lag. De kinderen kregen hele positieve reacties op hun werk. Een pluim voor hen.

ICQ dag 3

Stap 1: bewegingsexpressie

Gisteren startten we de dag met les bewegingsexpressie... (oef, want ik moet mij daar echt in verdiepen)
Een leuke les met een goede opbouw. Dit probeer ik zeker uit in de klas:

1. Warming-up: we staan in de kring en iedereen zegt om beurt zijn lievelingsgerecht, plaats waar je tot rust komt, droomplek, geheim (mocht ook een leugen zijn ;) ).
2. De begeleider gaat door op die favoriete plaats. We moesten in ons hoofd een beeld vormen van een droomplek We werden verdeeld in groepjes van drie. In de ruimte tekenden we om de beurt met ons lichaam ( alsof we een krijtje waren) onze droomplek.
3. Volgende opdracht: kies drie bewegingen (van toen je met je lichaam je droomplek tekende) en maak daar één bewegingsvorm van. Maak als het ware een patroon, één vloeiende beweging. Dit doet iedereen nog apart in zijn groepje.
4. En de logische volgende stap was dus van deze drie bewegingen één geheel vormen. Je maakt met je groepje een kleine choreografie.

Niettegenstaande dat ik me in het domein van de bewegingsexpressie het minst thuis voel, vond ik dit heel leuk om te doen. De opbouw vond ik boeiend. Je vertrekt vanuit een voorstelling in je hoofd (beschouwen) en je gaat dit tweedimensioneel weergeven met je lichaam door middel van bewegingen. Je kan hierin experimenteren. Na het experimenteren kom je toch tot een abstracte bewegingsvorm.

Stap 2: Huiswerk
Het voorstellen van ons huiswerk. We kregen de vorige keer de opdracht om een les uit te werken in het domein waarin we ons het minst thuis voelden. Voor mij is dat bewegingsexpressie. Na een hele zoektocht had ik allerlei leuke activiteiten verzameld, maar toch was voor mij de stap te groot om voor collega's een les bewegingsexpressie uit te testen. Daarom nam ik een activiteit uit het domein drama, ook niet mijn sterkste kant: een dialoog op verschillende manieren. Ik test deze activiteit vandaag ook uit in mijn klas met de kinderen. Muzotip volgt!

Ik heb ook veel ideetjes opgedaan van de anderen:
1. Bewegingsexpressie (bovenbouw): de Sint maakt ons gek
2. Bewegingsexpressie (iedereen): tegenstellingen uitbeelden
3. Muzisch taalgebruik en bewegingsexpressie (kleuter en eerste leerjaar): gedicht 'De tripelmannetjes' en verschillende dieren uitbeelden met je lichaam
4. Beeld en media (tweede graad): insecten waarnemen op de speelplaats, foto's ervan nemen, insecten tekenen naar waarneming, uitknippen, absurde achtergrond bij bedenken door allerlei voorwerpen mee te nemen van thuis, insect met absurde achtergrond erbij fotograferen.
5. Beeld, muziek en beweging: kunstbeschouwing van 'Compositie VIII' van Kandinsky, experimenteren met vormen, lijnen en kleuren en daar een beeldend werk van maken. Daarna van deze werkjes vertrekken en daar geluiden en bewegingen bij maken.
6. Muzisch taalgebruik (kleuters): de echoput.
7. Bewegingsexpressie en muzisch taalgebruik voor peuters: regenwormsok
8. Wiskunsten: de lessen meetkunde worden muzisch door eerst vlakke figuren te beschouwen in de wereld van de kunst: Bauhaus en Mondriaan

Stap 3 Topografie van je culturele leven

1. Beschouwen van kunstwerken uit het boek van Harmon 'The map as art'



Guillermo Kuitca

2. Persoonlijke culturele kaart tekenen en uitwisselen. Samenvatting op postkaart zetten.

Stap 4 Cultuurkompas maken van de school

We brengen de huidige situatie van de school in beeld.
Wat zijn onze sterktes?
Wat zijn onze zwaktes?
Waar willen we naartoe? Dit kunnen we alleen maar bepalen als we weten waar we vandaan komen.

De aanzet hebben we al gedaan. Als huiswerk moeten we dus dit uitwerken. Gelukkig hebben we met onze school al heel wat voorbereidend werk gedaan. Al de oplijstingen van de activiteiten van vorig jaar kan ik hiervoor gebruiken.

 

Volgende week moet iedereen een korte vernieuwende creatieve opdracht brengen in de groep. De directie en culturele partners zullen ons vervoegen. We zullen onze culturele kaarten uitwisselen en bespreken...

boterhamman

Toen ik gisteren mijn boterham smeerde, kwam deze man tevoorschijn...